Endoskopi ve kolonoskopi işlemi endoskopik denilen, ışık kaynağı ve kamerası olan bir tüp aracılığı ile sindirim sistemi bölümlerinin incelenmesi işlemidir. Bu işlemler cerrahi işlemler değildir.

Endoskopi denildiğinde çoğunlukla üst sindirim sistemi endoskopisi kastedilir (gastroskopi). Bu işlemde endoskop ağız ve boğazdan ilerletilerek öncelikle yemek borusu, sonrasında mide ve on iki parmak bağırsağının üst kısımları incelenir.

Endoskopi işlemi için ek bir hazırlık yapılmamakla birlikte hastaların midesinin boş olması gerekmektedir.

Endoskopun makat bölgesinden ilerletilerek rektum ve diğer kalın barsak bölümlerinin incelenmesine kolonoskopi adı verilmektedir. Bazı durumlarda sadece sigmoid kolon incelemesi yeterli olur ve bu işleme sigmoidoskopi adı verilir.

Endoskopi veya kolonoskopi işlemleri genellikle 10-30 dakika kadar sürmektedir. Ek işlem yapılması durumunda (biyopsi veya polip çıkarılması gibi) süre bir miktar uzayabilir.

Kolonoskopi işleminde kalın barsakların temizlenmesi gerekmektedir. Temizlik için birkaç günlük sıvı beslenme yanında ağızdan kullanılacak ilaçlar verilir ve işlem zamanına yakın lavman uygulanır